[Cuộc sống Đài Loan] Người Khách Gia ở Đài Loan, bạn có biết?


Người Khách Gia (Hakka) ở Đài Loan là chỉ những người có dân hệ Hán tộc Khách Gia ở Đài Loan, là cộng đồng cư dân lớn thứ hai tại đây. Ngôn ngữ mẹ đẻ của người Khách Gia là tiếng Khách Gia. Vào thời đầu của lịch sử thì tiếng Khách Gia là ngôn ngữ thông dụng tại Đài Loan, cho đến năm 1949, tại Đài Loan tiến hành cuộc vận động quốc ngữ dẫn đến việc nhiều người sử dụng tiếng Khách Gia đã dùng tiếng quốc ngữ làm tiếng mẹ đẻ.

Hiện nay, đa phần người Khách Gia sinh sống tập trung ở các vùng Đào - Trúc - Miêu (Đào Viên, Tân Trúc, Miêu Lật) hoặc các vùng phía Nam như Lục Đôi (Giao Lĩnh, Mai Huyện, Bình Viễn, Đại Phố, Thinh Châu Phủ; và vùng Hoa Đông.

Ở Việt Nam, có một cộng đồng không nhỏ người Hoa đang đã, đang sinh sống lâu đời. Trải qua nhiều thăng trầm, biến động của lịch sử và xã hội, hiện nay phần lớn người Hoa sinh sống tại vùng Chợ Lớn của thành phố Hồ Chí Minh, với 5 nhóm ngôn ngữ chính là Quảng Đông, Triều Châu, Phúc Kiến, Hải Nam và Khách Gia; nhưng đa phần họ giao tiếp bằng tiếng Quảng Đông - bởi vậy nhiều người lầm tưởng, cộng đồng người Hoa tại Việt Nam chỉ có người Quảng Đông. Sự di cư, định cư của người Hoa trong đó có người Khách Gia đã mang đến những giao thoa trong văn hóa, đặc biệt là văn hóa ẩm thực.

Nếu ai đã từng ăn 板條 Bantiao (âm Hán Việt: Bản Điều, tên tiếng Anh: Rice Noodle) thì đều có cảm nhận chung rằng, “giống phở nhưng không phải là phở”. Bantiao là món ăn đặc trưng của người Khách Gia. Đó là những sợi bản dài, có màu trắng sữa như sợi phở nhưng bản rộng hơn và sợi cũng dày hơn, điểm chung giữa Bantiao và phở là được làm từ bột gạo. Có Bantiao canh có nhiều loại, thường là nước canh xương, và có thêm thịt bò hoặc thịt ngan, thịt lợn. Bantiao thịt ngan là những bát canh thơm phức rải lá hẹ xanh, với Bantiao trắng phau, thêm vài miếng thịt ngan được sắp gọn gàng. Tùy khẩu vị của người ăn mà có thể thêm tiêu, ớt, dấm cho phù hợp. Bantiao trộn thì đơn giản hơn, gồm Bantiao, trộn với giá đỗ và nước thịt kho. Đồ ăn Khách Gia còn nổi tiếng với những món ăn kèm dạng trộn (gỏi) hoặc kho đậm vị.

Trong một năm, người Khách Gia có rất nhiều ngày lễ, nhưng đặc trưng nhất là: Trừ tịch tế Thiên Công, tổ tiên vào đêm 30 tháng Chạp; Tết Nguyên Tiêu tế thần, tổ tiên vào ngày 15 tháng Giêng; ngày 20 tháng Giêng tế thiên xuyên, đây là ngày lễ nhằm tưởng nhớ nữ Oa vá trời; từ tháng Giêng đến tháng 3 âm lịch, có tiết Thanh minh; ngày 23 tháng 3 là lễ Thiên thượng thánh mẫu; Bá Công (Thổ Công, Thổ Địa) sinh đán vào ngày 8 tháng 4 âm lịch; Tết Đoan Ngọ ngày 5 tháng 5; Tết Trung Nguyên cầu phúc ngày 15 tháng 7; Tết Trung Thu 15 tháng 8; Tết Trùng Dương kính Tổ ngày 9 tháng 9; và Đông chí ngày 8 tháng 11.

Người Khách Gia vốn có đôi bàn tay khéo léo, chế biến được nhiều món ăn ngon và tạo ra những sản phẩm thủ công đặc sắc, trong đó có nhuộm lam. Nhuộm lam từng là một trong những tài nguyên trọng yếu của người Đài Loan. Để tạo ra nguyên liệu nhuộm lam, người ta sử dụng những loại thực vật như mã lam (đại thanh), mộc lam (tiểu thanh) cùng với phương pháp giáng thủy để có thể lấy được chiết xuất dung dịch tạo nên nguyên liệu cho “thuốc” nhuộm. 

Nhuộm lam có 6 kỹ thuật chính:

Nhuộm “Tố”: Vải trơn được trực tiếp nhuộm trong thùng màu, nhuộm đi nhuộm lại nhiều lần, để những lớp màu chồng lên nhau tạo độ đậm nhạt khác nhau. 

Nhuộm “Phùng Trát”: Là cách gắn một sợi dây thừng tạo họa tiết trên tấm vải cần nhuộm, khiến khi nhuộm, nước nhuộm không thấm được vào những đường đã may. Khi nhuộm xong thì tháo dỡ phần thừng đã gắn và tạo nên những quầng hoa văn xanh trắng.

Nhuộm “Giáp”: Người ta dùng tấm gỗ được chạm khắc hai mặt trái - phải, vải được gấp đôi, và được kẹp chặt giữa hai tấm gỗ khắc, cả vải và tấm gỗ được nhuộm trong nước nhuộm, khi vải đã ngấm màu thì tấm gỗ được tháo dỡ, do cách buộc đối xứng, tạo nên những hoa văn đối xứng có những hình đã khắc từ tấm gỗ.

Nhuộm “Lạp”: Dùng bút lông hoặc dao sáp để phủ sáp mật, sáp đá, sáp gỗ… vẽ lên vải, tạo các họa tiết và chống thấm màu, sau đó nhuộm vải. 

Nhuộm “Hình Hồ”: Dùng giấy kraft hoặc giấy hồng ngoại nhập khẩu, mẫu giấy được in ngoại lai lát trên bề mặt vải nhuộm và sau đó hồ đậu nành hoặc gạo nếp. Quá trình hồ phải tuân theo quy trình “chổi than”, và hồ đều được gắn vào vải nhuộm, sau khi lớp hồ khô thì đạt được hiệu quả chống thấm nhuộm.

Nhuộm “Đồng Hồ”: Dùng một ống hình nón rỗng làm bằng loại giấy hồng, đầu tip cũng là một lỗ rỗng bằng kim loại, dùng bột gạo nếp (có thể được ép bằng tay) để vẽ một dòng chảy mảnh, sau khi sấy và ngâm sẽ tạo nên hình hoa văn chống thấm nhuộm. 

Đến Đài Loan, cảm nhận cuộc sống và khám phá những nét đẹp trong ẩm thực, lễ hội, nghệ thuật của người Đài Loan cũng như người Khách Gia, để kéo gần khoảng cách về văn hóa giữa các vùng miền.

Trở về

You May Also Like

[Ẩm thực Đài Loan] Đậu phụ chảo - Khiêm nhường mà tinh tế

[Ẩm thực Đài Loan] Đậu phụ chảo - Khiêm nhường mà tinh tế

[Du lịch Đài Loan] Mùa thu - chúng mình cùng đi đâu?

[Du lịch Đài Loan] Mùa thu - chúng mình cùng đi đâu?

[Ẩm thực Đài Loan] Mỳ qua cầu - Hương vị của ký ức

[Ẩm thực Đài Loan] Mỳ qua cầu - Hương vị của ký ức

[Du học Đài Loan] Đại học Trung ương -  Học phủ hàng đầu thúc đẩy nền kinh tế xanh

[Du học Đài Loan] Đại học Trung ương - Học phủ hàng đầu thúc đẩy nền kinh tế xanh

[Du lịch Đài Loan] Tuyệt cảnh bốn mùa tại Đài Loan

[Du lịch Đài Loan] Tuyệt cảnh bốn mùa tại Đài Loan

[Ẩm thực Việt tại Đài Loan] Mê mẩn hương vị “Vịt”

[Ẩm thực Việt tại Đài Loan] Mê mẩn hương vị “Vịt”

[Du học Đài Loan] Cẩm nang du học Đài Loan

[Du học Đài Loan] Cẩm nang du học Đài Loan

Sống trong thời đại smartphone

Sống trong thời đại smartphone

[Cuộc sống Đài Loan] “Chợ Việt Nam Văn Sơn” với hoạt động hướng dẫn đưa du khách tìm lại những dấu tích của người Việt Nam di cư

[Cuộc sống Đài Loan] “Chợ Việt Nam Văn Sơn” với hoạt động hướng dẫn đưa du khách tìm lại những dấu tích của người Việt Nam di cư

[Cuộc sống Đài Loan] Tam Loan - Lực lượng khuấy động văn hóa nông thôn

[Cuộc sống Đài Loan] Tam Loan - Lực lượng khuấy động văn hóa nông thôn

[Du lịch Đài Loan] Đài Loan - Top 5 điểm du lịch  TUYỆT ĐẸP ÍT ĐƯỢC BIẾT ĐẾN

[Du lịch Đài Loan] Đài Loan - Top 5 điểm du lịch TUYỆT ĐẸP ÍT ĐƯỢC BIẾT ĐẾN

[Du lịch Đài Loan] Vịnh biển Đông Áo Nghi Lan: Món quà mỹ lệ mà thượng đế dành riêng cho Đài Loan

[Du lịch Đài Loan] Vịnh biển Đông Áo Nghi Lan: Món quà mỹ lệ mà thượng đế dành riêng cho Đài Loan